Thúc đẩy phát triển điện mặt trời áp mái

Trong bối cảnh hệ thống điện đang chịu nhiều áp lực, đặc biệt sau năm 2020, khi cả nước không có nguồn khai thác mới thì việc phát triển các dự án năng lượng mặt trời, trong đó có điện mặt trời áp mái được xem là một trong những giải pháp góp phần giảm áp lực cho ngành Điện.

2 năm kể từ khi có Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg ngày 11-4-2017 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam, đến nay đã có 365 dự án điện mặt trời tập trung, với công suất 29.000 MW được đăng ký đầu tư.

Trong đó 141 dự án được bổ sung vào quy hoạch, 95 dự án với công suất đặt 6.100 MWp đã được EVN ký hợp đồng mua bán điện. Tính đến cuối năm 2018, các đơn vị trực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã lắp đặt được 54 công trình điện mặt trời áp mái, với tổng công suất 3,2 MWp.

Các Tổng công ty Điện lực và Công ty điện lực đã ký kết thực hiện đấu nối, lắp đặt công tơ hai chiều, xác nhận chỉ số công tơ và sản lượng điện năng giao nhận với 1.800 khách hàng đăng ký bán điện mặt trời áp mái, với tổng công suất 30,12 MWp; sản lượng điện năng lũy kế phát lên lưới là 3,97 triệu KWh.

Tuy nhiên, theo Tổng Giám đốc EVN Trần Đình Nhân, con số này còn quá nhỏ so với tiềm năng phát triển điện mặt trời của Việt Nam. Hiện nay, chỉ tính riêng các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Bình Phước, Lâm Đồng đã có 75 dự án và dự kiến sẽ tiếp tục tăng nhanh, nên lưới điện truyền tải không thể truyền tải được hết lên hệ thống. EVN dự kiến chỉ 50% công suất này được đưa lên lưới vì để đầu tư lưới truyền tải cần từ 3 đến 5 năm, trong khi để làm điện mặt trời thì mất khoảng 1 năm.

Một khó khăn nữa khiến điện mặt trời áp mái chưa phát triển là do nguồn vốn ban đầu để đầu tư tương đối cao. Chuyên gia Đào Minh Hiển, Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng điện 2 thông tin thêm, có nguyên nhân nữa là do vướng mắc quy định thanh toán của khách hàng bán trên lưới điện, thuế…

Cụ thể, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư 16/2017/TT-BCT (ngày 12-9-2017), quy định về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho các dự án điện mặt trời. Bên cạnh đó, để gỡ vướng cho điện mặt trời áp mái về các vấn đề liên quan: Thuế, bù trừ điện năng, cách thức thanh toán… ngày 8-1-2019 Thủ tướng đã ban hành Quyết định số 02/2019/QĐ-TTg sửa đổi bổ sung một số điều của Quyết định 11/2017/QĐ-TTg.

Hiện tại, Bộ Công Thương đã gửi dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 16/2017/TT-BCT xin ý kiến các bộ, ngành. Các chính sách này đã mở ra nhiều cơ chế khuyến khích cho thị trường điện mặt trời tại Việt Nam, nhưng hiện nay Thông tư sửa đổi này vẫn chưa nhận được đầy đủ ý kiến của các bộ, ngành.

Theo Tổng Giám đốc EVN Trần Đình Nhân, Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ thiếu điện, nhất là giai đoạn 2021-2025 và những năm sau đó. Đặc biệt, dự báo đến năm 2023, hệ thống sẽ thiếu hụt khoảng 12 tỷ kWh, chiếm 5% so với nhu cầu của cả nước. Để người dân hiểu và sử dụng điện mặt trời áp mái, EVN đã tạo điều kiện như cam kết hỗ trợ tối đa các yêu cầu lắp đặt của người dân, doanh nghiệp về các thủ tục đấu nối, mua bán điện sẽ được thực hiện nhanh chóng. EVN cũng sẽ triển khai nhanh việc đấu nối, các công tơ 2 chiều và chịu toàn bộ chi phí đo sản lượng bán lên lưới điện.

Để thúc đẩy và phát triển các dự án điện mặt trời áp mái tại các tỉnh, thành phố có tiềm năng về bức xạ mặt trời, EVN đã đề xuất một số kiến nghị như: Chính phủ xem xét cơ chế hỗ trợ các hộ gia đình một phần kinh phí đầu tư ban đầu điện mặt trời">lắp đặt điện mặt trời áp mái; có cơ chế cho các nhà đầu tư (bên thứ 3) tham gia vào đầu tư.

Đồng thời, Bộ Công Thương cần sớm ban hành thông tư sửa đổi Thông tư 16/2017/TT-BCT quy định về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho các dự án điện mặt trời để EVN và các đơn vị điện lực ký hợp đồng và thanh toán tiền điện cho khách hàng; xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật điện mặt trời áp mái bảo đảm chất lượng, an toàn và hiệu quả cho khách hàng cũng như hệ thống lưới điện…

Nguồn: Báo Hà Nội Mới