Xây rồi bán, điện mặt trời đồng loạt rơi vào tay nước ngoài

 08:21 19/05/2021

 Lượt xem: 1246

 
Việt Nam, một hiện tượng toàn cầu về phát triển năng lượng tái tạo, chỉ trong thời gian ngắn đã vươn lên lọt top đầu khu vực về năng lượng tái tạo

Việt Nam, một hiện tượng toàn cầu về phát triển năng lượng tái tạo, chỉ trong thời gian ngắn đã vươn lên lọt top đầu khu vực về năng lượng tái tạo mà trọng điểm là điện mặt trời. Và trong lĩnh vực này, người ta đang chứng kiến hiện tượng hàng loạt dự án điện mặt trời nói riêng và năng lượng tái tạo nói chung bán vốn cho nước ngoài.

Người trong giới có lẽ đã quen với những cái tên nhà đầu tư nước ngoài Jormsup Lochaya hay ông Chaphamon Chantarapong Phan là người đại diện theo pháp luật, Chủ tịch Hội đồng quản trị và Tổng giám đốc của một loạt doanh nghiệp năng lượng ở Việt Nam như Công ty CP SSE Việt Nam 1, SSEBP3, SSE LN2, Công ty CP Điện mặt trời Thịnh Long Phú Yên, điện mặt trời Văn Giáo, Super Wind Energy Công Lý Bạc Liêu, ASIA Energy, Công ty TNHH Năng lượng Everich Bình Thuận, Công ty CP Nhà máy năng lượng mặt trời Văn Giáo. Các công ty này thực hiện loạt dự án ở Phú Yên, Bạc Liêu, An Giang, Đắk Nông, Bình Thuận.

Những công ty này thuộc quyền chi phối của Tập đoàn Super Energy (Thái Lan) sau khi đã mua phần lớn cổ phần tại các dự án.


 

Một cái tên khác, bà Napatpawankwan Apitedsurathan (quốc tịch Thái Lan) là người đại diện theo pháp luật của một loạt công ty về điện tái tạo như Gulf Energy Việt Nam, Gulf Tây Ninh 1, Gulf Tây Ninh 2, điện gió Mê Kông. Các công ty này sở hữu nhiều nhà máy điện mặt trời lớn hàng đầu cả nước, nhất là sau khi tập đoàn năng lượng Thái Lan Gulf Energy Development mua lại hầu hết cổ phần từ nhà đầu tư Thành Thành Công.

Từ giữa năm 2018 đến nay, hàng loạt nhà đầu tư nước ngoài đã tiến hành mua lại cổ phần chi phối của nhiều dự án điện tái tạo (điện mặt trời, điện gió) tại Việt Nam. Hàng nghìn MW điện mặt trời, điện gió đã được các nhà đầu tư “ngoại” sở hữu. Không chỉ nhà đầu tư Thái Lan, các đối tác từ Ả Rập Xê Út, Philippines , Nhật Bản cũng sở hữu cổ phần chi phối tại nhiều dự án điện tái tạo Việt Nam.

Thông thường, đa số các dự án sau khi được DN Việt Nam làm thủ tục, đầu tư, rồi khi hoàn thành được bán cổ phần chi phối cho các nhà đầu tư nước ngoài. Nhiều doanh nghiệp chuyển nhượng cổ phần ngay khi làm xong thủ tục. Tuy nhiên, vẫn có số ít các nhà đầu tư trong nước giữ lại quyền quyết định của mình trong các dự án. Trước làn sóng dự án điện mặt trời, điện gió rầm rộ được chuyển nhượng cổ phần chi phối cho nhà đầu tư ngoại, thì có DN vẫn đang rất thận trọng khi bán vốn.

Bán để xoay tiền làm dự án khác

Mới đây, Tập đoàn Trung Nam đã quyết định chuyển nhượng 49% cổ phần tại dự án Nhà máy điện mặt trời Trung Nam Thuận Bắc 204 MW cho đối tác ACIT. Tiếp đó, ngày 14/5, Công ty Cổ phần Điện gió Trung Nam tiếp tục ký kết hợp tác chiến lược với Công ty Hitachi Sustainable Energy (Hitachi SE), thuộc Tập đoàn Hitachi (Nhật Bản) và theo đó đối tác Nhật sở hữu 35,1% cổ phần tại Nhà máy điện gió Trung Nam.


 

Trong khi đó, sau làn sóng bán vốn điện mặt trời, việc bán vốn các dự án điện gió đang được đầu tư mạnh mẽ cũng sẽ nở rộ. Vì sao các dự án điện mặt trời phải bán vốn và hấp dẫn khi hút được nhà đầu tư bỏ tiền vào mua lại cổ phần sau khi nhà máy vận hành?

Đại diện Bộ Công Thương giải thích: Thực tế, các tập đoàn năng lượng lớn trên thế giới ít khi trực tiếp phát triển dự án để tránh, giảm các rủi ro, thời gian và chi phí ở giai đoạn phát triển dự án như đền bù giải phóng mặt bằng, xin phê duyệt của chính quyền, đối tác địa phương, trung ương.

Các nhà đầu tư trong nước hiểu biết về luật pháp, cơ chế, chính sách, trình tự, thủ tục... tốt hơn nên thực hiện giai đoạn chuẩn bị đầu tư sẽ có nhiều thuận lợi. Mặt khác, các nhà đầu tư nước ngoài có tiềm lực về vốn, công nghệ, kinh nghiệm đầu tư, vận hành nhà máy... Kết hợp giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn cho dự án. Nhà đầu tư nước ngoài cũng thường tham gia vào dự án quy mô công suất lớn hoặc gom nhiều dự án quy mô công suất nhỏ. Điều này cũng giúp giảm chi phí vận hành chung cho nhà đầu tư nước ngoài.

Một chuyên gia về năng lượng cho biết: Năng lực tài chính của hầu hết nhà đầu tư trong nước đều hạn chế, việc thực hiện dự án dựa vào vốn vay ngân hàng. Bỏ ra hàng nghìn tỷ đồng làm dự án, nhiều nhà đầu tư cạn vốn khi muốn làm dự án khác. Cho nên, để xoay vòng vốn, họ phải bán phần lớn cổ phần hoặc bán một phần cổ phần bởi vay ngân hàng vừa khó, lãi suất vừa cao. Điều này có thể thấy ở hầu khắp các lĩnh vực trong nền kinh tế khi doanh nghiệp muốn huy động vốn để mở rộng đầu tư kinh doanh.

“Chúng tôi chỉ bán cổ phần khi có dự án mới để phát triển. Nếu chưa có dự án mới thì chưa bán”, Ông Nguyễn Tâm Tiến, Tổng giám đốc Tập đoàn Trung Nam chia sẻ.

Ông Trần Đăng Khoa, Trưởng ban Thị trường điện EVN cho biết, dưới góc độ DN, đó là việc thay đổi cổ đông hoặc tỷ lệ sở hữu trong DN đó. Việc chuyển nhượng này là quyền của các cổ đông theo Luật doanh nghiệp. Như vậy, bản chất là chuyển nhượng cổ phần trong các doanh nghiệp dự án.

Tuy nhiên, việc chuyển nhượng cổ phần 1 dự án năng lượng không chỉ bán lấy tiền mà còn đòi hỏi hài hòa lợi ích DN lâu dài và cả nền kinh tế vì thế nhà đầu tư cần chọn các đối tác có năng lực tài chính mạnh, hoạt động trong ngành lĩnh vực có thể giúp cho nhà đầu tư Việt nâng cao khả năng về quản trị, công nghệ khi tiến hành các dự án mới.

Cân bằng kiểm soát và phát triển

Năng lượng là 1 lĩnh vực kinh doanh có điều kiện, liên quan đến an ninh năng lượng và ổn định kinh tế xã hội. Vì thế, hiện tượng bán vốn chi phối cho đối tác ngoại khiến cho nhiều người đặt câu hỏi.


 

Thực tế, dù công suất lắp đặt của điện gió, điện mặt trời lên đến hơn 20.000MW, chiếm 30% công suất lắp đặt toàn hệ thống, nhưng sản lượng điện từ nguồn này cũng chỉ chiếm 12%. Về cơ bản, nguồn cung hệ thống điện vẫn phụ thuộc chủ yếu vào các nguồn điện truyền thống như thủy điện, nhiệt điện. Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia hoàn toàn đủ năng lực để kiểm soát được tình hình. Từ nhiều năm nay, các nhà đầu tư nước ngoài đã sở hữu nhiều dự án điện BOT với công suất hàng nghìn MW, nhưng an ninh năng lượng vẫn được đảm bảo. Cho nên lo ngại về an ninh năng lượng đặt ra dù cần thiết song chưa phải quá lo ngại.

Một nhà đầu tư cho biết, từ khâu đầu tư dự án, cho đến chuyển nhượng cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp và tỉnh phải lấy ý kiến của các cơ quan Trung ương, như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong đó có Bộ Quốc phòng. Chỉ khi các yếu tố an ninh, kinh tế - xã hội… được đảm bảo thì việc chuyển nhượng mới được tiến hành.

Bộ Công Thương cũng bày tỏ quan điểm rằng việc chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án đầu tư là hoạt động bình thường trong cơ chế thị trường và được quy định trong Luật Đầu tư. Quy định của pháp luật cho phép chuyển nhượng dự án cho nhà đầu tư nước ngoài đáp ứng đủ các điều kiện chuyển nhượng dự án đầu tư thuộc ngành nghề có điều kiện. Theo quy định hiện nay, việc chuyển nhượng dự án, thay đổi cổ đông... do Sở/Bộ Kế hoạch và Đầu tư thụ lý giải quyết tùy theo quy mô dự án.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng: Việc chuyển nhượng cổ phần dự án năng lượng tái tạo nên được thực hiện trên tinh thần nhà đầu tư chỉ được chuyển nhượng sau một thời gian nhất định; nước chủ nhà được quyền ưu tiên mua lại dự án; và Nhà nước Việt Nam có quyền từ chối đối tượng được nhà đầu tư chọn chuyển nhượng dự án, nếu đối tượng đó không đủ năng lực hoặc có nguy cơ gây phương hại cho an ninh năng lượng, an ninh quốc phòng của Việt Nam.

Từ phía DN, ông Nguyễn Tâm Tiến, Tổng giám đốc Tập đoàn Trung Nam khẳng định: DN không bán cổ phần chi phối cho nhà đầu tư nước ngoài và sẽ không bao giờ bán cho những đối tác có vốn không rõ ràng. Nhiều đối tác như Philippines, Thái Lan, Hồng Kông từng đặt vấn đề mua cổ phần nhưng chúng tôi từ chối hết. Một là bán cho chính các DN Việt Nam, hai là bán cho tập đoàn Nhật hay châu Âu hoặc những DN có nền tảng lịch sử tốt quy mô toàn cầu.

Nguon: baomoi.com - Lương Bằng

Tin liên quan
Sản phẩm
Giỏ hàng
0

Giỏ hàng: 0 mặt hàng

Tổng tiền:

Xem chi tiết

Thống kê truy cập
  • Đang truy cập5
  • Hôm nay1
  • Tháng hiện tại20618
  • Tổng lượt truy cập1996968
Nhà Thông Minh Cần Thơ
CÔNG NGHỆ XANH SOLAR
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây